Thomas Dalton
0 
2420
570
W ciasnym kamiennym grobie pod średniowiecznym miastem Imola we Włoszech leży martwa 1300-letnia kobieta z dziurą w czaszce i płodem między nogami.
Płód, teraz tylko zbiór maleńkich kości ciągnących się poniżej miednicy szkieletowej matki, został prawdopodobnie urodzony w grobie w wyniku zjawiska zwanego „narodzinami trumiennymi” - zasadniczo, gdy nienarodzone dziecko jest wypychane z łona matki przez gazy pośmiertne po obu matka i dziecko zmarły.
To rzadki widok w archeologii - ale wciąż rzadsza może być osobliwa okrągła rana wbita w czaszkę matki. [8 najbardziej makabrycznych badań archeologicznych]
Archeolodzy z Uniwersytetu w Ferrarze i Uniwersytetu Bolońskiego próbowali rozwikłać tajemnicę śmierci tej matki i dziecka w nowym badaniu opublikowanym w majowym numerze czasopisma World Neurosurgery. Zdaniem naukowców te niezwykłe szczątki szkieletowe mogą stanowić rzadki średniowieczny przykład prymitywnej techniki chirurgii mózgu zwanej trepanacją. Procedura ta obejmowała wywiercenie lub zeskrobanie otworu w czaszce pacjenta, aby złagodzić ciśnienie i (teoretycznie) cały szereg dolegliwości medycznych. W tym przypadku niestety ta ulga mogła nie wystarczyć.
„Nasza hipoteza jest taka, że ciężarna kobieta doświadczyła stanu przedrzucawkowego lub rzucawki [dwa stany ciąży związane z wysokim ciśnieniem krwi] i została poddana trepanacji czołowej w celu zmniejszenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego” - napisali naukowcy w nowym artykule. „Pomimo interwencji nie przeżyła i zmarła z płodem w jej łonie”.
Czytanie ludzkich szczątków
Przedmiotowy grób został odkryty w 2010 roku podczas prac wykopaliskowych w mieście Imola w północnych Włoszech, niedaleko Bolonii. Szczątki szkieletu matki znaleziono wśród kilku innych pochówków, które badacze datowali na okres lombardzki (trwający od VII do VIII wieku n.e.). Ponieważ szczątki kobiety zostały znalezione odkryte i otoczone ciętymi kamieniami, naukowcy doszli do wniosku, że została celowo pochowana i prawdopodobnie nie została przeniesiona ani zmieniona (wcześniej).
Kobieta była prawdopodobnie w wieku od 20 do 30 lat i wydawała się zbliżać do końca ciąży, kiedy została pochowana. Chociaż nie można było określić płci dziecka, pomiary nóg sugerowały, że było to blisko 38. tygodnia ciąży.
W górnej części czaszki kobiety naukowcy wykryli mały, okrągły otwór o średnicy 4,6 milimetra (0,2 cala) - trochę mniejszy niż średnica ołówka. Przebicie było precyzyjne i okrągłe, co sugeruje, że nie było wynikiem przemocy ani jednego, ekstremalnego uderzenia - napisali naukowcy. Rana wydawała się raczej zgodna z powtarzającym się wierceniem bezpośrednio w kości - co jest cechą charakterystyczną niektórych operacji trepanacyjnych..
Naukowcy stwierdzili, że ponieważ czaszka wykazywała wczesne oznaki gojenia się w pobliżu rany, prawdopodobne jest, że dziura została wykonana co najmniej tydzień przed śmiercią kobiety, a nie pośmiertnie. Naukowcy odkryli również liniowy znak cięcia kilka centymetrów nad otworem, o długości mniejszej niż 3 mm (0,12 cala). To, jak powiedzieli, może wskazywać na obszar, w którym skóra głowy została przecięta lub oderwana, aby przygotować czaszkę do operacji.
Rzadki krój
Naukowcy doszli do wniosku, że istnieją odpowiednie dowody sugerujące, że rana na głowie kobiety została spowodowana procedurą medyczną podobną do trepanacji.
Po co wiercić się w głowie kobiety w ciąży na kilka tygodni przed planowanym terminem? Jedną z możliwych przyczyn było zmniejszenie objawów związanych z ciążą, takich jak wysokie ciśnienie krwi - stwierdzili naukowcy.
„Ponieważ trepanacja była kiedyś często stosowana w leczeniu nadciśnienia w celu obniżenia ciśnienia krwi w czaszce, wysunęliśmy teorię, że ta zmiana może być związana z leczeniem nadciśnieniowego zaburzenia ciąży, takiego jak stan przedrzucawkowy” - napisali naukowcy. „To odkrycie jest jednym z nielicznych udokumentowanych przypadków trepanacji we wczesnym europejskim średniowieczu i jedynym, w którym kobieta w ciąży jest powiązana ze zjawiskiem pośmiertnego wyciśnięcia płodu”.
Chociaż rany trepanacyjne zostały udokumentowane w ponad 1500 czaszkach z okresu neolitu, ten możliwy przykład ze średniowiecznych Włoch pozostaje wyjątkową tajemnicą. Potrzebne są dalsze badania, aby odpowiedzieć na pytanie, jak i dlaczego przeprowadzono operację i dlaczego podobne przykłady są tak trudne do znalezienia.