Co to jest trypofobia?

Czy widok naturalnych gąbek, komórek plastra miodu lub musującego ciasta na naleśniki powoduje, że skóra się raczkuje? Możesz być jednym z tysięcy ludzi z trypofobią - skrajną niechęcią do skupionych wzorów nieregularnych dziur lub wypukłości. Wirusowe obrazy strąków nasion lotosu, ciężarnych ropuch surinamskich i dzięciołów przechowujących owoce na drzewach wywołały reakcje trypofobów w Internecie i podniosły świadomość tego stanu. Chociaż fobia jest rozpowszechniona anegdotycznie, nie jest wymieniona w Podręczniku diagnostycznym i statystycznym zaburzeń psychicznych, wydanie piąte (DSM-5), przewodniku diagnostycznym dotyczącym zaburzeń psychicznych uznawanym przez profesjonalnych psychologów.

Przyczyny i objawy trypofobii

Na widok kawałka korala z dołeczkami, wypełnionej bąbelkami wanny, a nawet napowietrzonej czekolady, osoba z trypofobią może ogarnąć obrzydzenie lub poczuć się fizycznie chory. Mogą odczuwać bicie serca, bicie głowy lub pełzanie skóry. Czasami nawet narracyjny opis wyzwalającego obrazu może wywołać te objawy, a obraz nie jest potrzebny. [Klauni czy dziury: Czego najbardziej boi się twój stan?]

Większość ludzi z trypofobią wykazuje wstręt jako główny objaw, co jest rzadkością w przypadku rozpoznanych fobii, gdzie strach jest bardziej powszechny, zgodnie z przeglądem z 2018 roku w Frontiers of Psychiatry. Kobiety wydają się bardziej podatne na trypofobię, a jej najczęstszymi chorobami towarzyszącymi są duże zaburzenia depresyjne i uogólnione zaburzenia lękowe.

Według National Health Service fobia to rodzaj zaburzenia lękowego, które może wywoływać objawy nudności, zawrotów głowy, kołatania serca, drżenia i uczucia paniki. Fobie rozwijają się, gdy ludzie mają przesadne poczucie lęku przed sytuacją, miejscem, uczuciem lub przedmiotem; ta przytłaczająca reakcja może wynikać z ich własnych traumatycznych doświadczeń lub z reakcji, które otrzymali obserwując innych. Szanse na rozwój fobii zależą od historii genetycznej danej osoby.

„Ważne jest, aby zrozumieć przyczyny leżące u podstaw niechęci jednostki do przedmiotów lub obrazów z małymi dziurami” - powiedział w e-mailu psycholog Anthony Puliafico, profesor psychologii klinicznej na Columbia University w Nowym Jorku. „Jeśli dana osoba jest po prostu 'zniesmaczona' obrazami małych dziur lub wzorów, ale ich niechęć nie zakłóca jej funkcjonowania, nie byłaby to fobia”.

Innymi słowy, fobia musi „znacząco wpływać na normalną rutynę osoby”, jak stwierdzono w DSM-5. Naukowcy mają wątpliwości, czy trypofobia spełnia to kryterium, chociaż więcej badań może rozwiązać tę kwestię.

Czy trypofobia jest prawdziwa?

Uważa się, że termin „trypofobia” powstał na forum internetowym zatytułowanym „A fobia dziur”. Użytkownik o imieniu Louise z Irlandii skonsultował się z Oxford Word and Language Service, aby uzyskać pomoc przy tworzeniu tego słowa, które po grecku oznacza „strach przed nudnymi dziurami”.

Termin pojawił się w powszechnym użyciu w 2009 roku, kiedy to Masai Andrews, student Uniwersytetu Albany, założył stronę internetową Trypophobia.com i grupę wsparcia trypofobów na Facebooku, według Popular Science. Na dzień dzisiejszy grupa publiczna liczy ponad 13 600 członków. Nowsza siostrzana grupa, zwana „Trypophobia Triggers”, działa jako archiwum poznaczonych dziurami i dziurawymi obrazami, które powodują, że żołądki członków kręcą się.

Po długiej walce społeczność trypofobów zabezpieczyła stronę Wikipedii opisującą stan. Redaktorzy Wikipedii usunęli próbę strony w 2009 roku, stwierdzając, że trypofobia jest „prawdopodobnym mistyfikacją i granicznym nonsensem patentowym”, podał Washington Post. Strach zapewnił teraz sławę popkultury, a nawet pojawił się w siódmym sezonie serialu telewizyjnego „American Horror Story”, jak podkreślił BuzzFeed.

Co mówi nauka

Trypofobia po raz pierwszy pojawiła się w literaturze naukowej w 2013 r., Kiedy naukowcy zasugerowali, że stan ten wynika z wrodzonej niechęci do niebezpiecznych zwierząt. Naukowcy wpadli na ten pomysł, gdy jeden z uczestników badania wspomniał o swoim strachu przed ośmiornicą z niebieskimi obrączkami, wysoce jadowitym zwierzęciem z plamami w kolorze siniaków. Naukowcy zdali sobie sprawę, że wiele niebezpiecznych zwierząt, takich jak meduza pudełkowa, wąż tajpanowy śródlądowy i żaba z zatrutymi strzałkami, ma podobne cechy wizualne jak wyzwalacze trypofobii; mianowicie, ich wzory są zazwyczaj silnie kontrastowe i zgrupowane, ale nie tak blisko, aby się nakładały.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że trypofobia nie jest uogólnionym lękiem przed zwierzętami, ale przed chorobami ludzi. Wiele chorób zakaźnych i pasożytów pozostawia skórę usianą plamami i ranami - pomyśl o ospie, szkarlatynie lub ukąszeniach muchówek. Badanie z 2017 roku sugeruje, że to nakładanie się może wyjaśniać nudności i odczucia „pełzania po skórze” wywoływane przez ten stan.

Inne dowody sugerują, że wyzwalacze trypofobii po prostu wywołują dyskomfort wizualny, a niektórzy ludzie są szczególnie wrażliwi na ich skutki, takie jak zmęczenie oczu i zniekształcenia percepcyjne. Ponadto badanie z 2016 roku wykazało, że trypofoby są zwykle bardzo empatyczne i wrażliwe na obrzydliwe bodźce. Ostatecznie naukowcy nadal nie ustalili podstawowej przyczyny tego stanu.

Jak leczyć trypofobię

Chociaż nie jest wymieniony w DSM5, trypofobia może powodować zakłócenia w życiu ludzi.

„Jeśli chodzi o strach lub niechęć, jeśli objawy są trwałe i niepokojące lub upośledzające, zalecałbym konsultację ze specjalistą ds. Zdrowia psychicznego z doświadczeniem w leczeniu ekspozycji” - powiedział Puliafico. W terapii ekspozycyjnej terapeuta prowadzi jednostkę przez stopniowe stawianie czoła przedmiotom lub sytuacjom, które wywołują strach lub wstręt. „Jest coraz więcej dowodów na to, że fobie specyficzne można leczyć intensywnie, w niektórych przypadkach już po jednej sesji ekspozycji”.

Dodatkowe zasoby

• Zobacz, czy Twoja skóra czołga się na widok rodzących ropuch morskich z Surinamu z National Geographic.
• Dowiedz się więcej o zaburzeniach lękowych i fobiach z tego filmu wideo z Crash Course.
• Przeczytaj więcej o tym, co definiuje fobię według Harvard Medical School.